Firmy produkcyjne w Polsce muszą dostosować się do unijnych i krajowych regulacji, obejmujących obowiązek raportowania emisji, rozliczania uprawnień do emisji oraz wdrażania działań na rzecz redukcji CO₂. Niedostosowanie się do przepisów może skutkować wysokimi karami finansowymi oraz ograniczeniem działalności. Jednocześnie istnieje szerokie wsparcie dla przedsiębiorstw, które inwestują w technologie ekologiczne i niskoemisyjne. Regulacje prawne w Polsce dotyczące emisji gazów cieplarnianych przez firmy produkcyjne wynikają zarówno z prawa krajowego, jak i unijnego. Kluczowe przepisy obejmują:
1. System EU ETS (Europejski System Handlu Emisjami)
Firmy produkcyjne w Polsce, które należą do sektorów o wysokiej emisji, są objęte Europejskim Systemem Handlu Emisjami (EU ETS).
- Obowiązki:
- Uzyskanie i rozliczanie uprawnień do emisji CO₂ w oparciu o wyznaczone limity.
- Monitorowanie, raportowanie i weryfikacja emisji gazów cieplarnianych co roku.
- Sankcje:
Za brak odpowiednich uprawnień lub nierzetelne raportowanie grożą wysokie kary finansowe, obecnie wynoszące 100 euro za każdą dodatkową tonę emisji.
2. Krajowy Program Ochrony Powietrza (KPOP)
Polska wdraża cele klimatyczne zgodne z Europejskim Zielonym Ładem, zobowiązując się do redukcji emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55% do 2030 r. (w porównaniu z 1990 r.).
- Wymogi dla firm:
- Wdrażanie technologii niskoemisyjnych i odnawialnych źródeł energii.
- Zmniejszanie energochłonności procesów produkcyjnych.
3. Ustawa o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz.U. 2022 poz. 799)
Reguluje krajowy system zarządzania emisjami, w tym:
- Planowanie działań redukcyjnych: Firmy o dużej emisji są zobowiązane do przygotowywania planów redukcji emisji.
- Rejestr emisji: Monitorowanie i zgłaszanie emisji w rejestrze prowadzonym przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE).
4. Prawo energetyczne i Ustawa o efektywności energetycznej
Wymaga od przedsiębiorstw prowadzenia audytów energetycznych oraz wdrażania działań poprawiających efektywność energetyczną, co ma bezpośredni wpływ na redukcję emisji CO₂.
5. Lokalne regulacje i wsparcie finansowe
Polska wprowadza dodatkowe instrumenty wspierające firmy, takie jak:
- Fundusz Modernizacyjny: finansowanie projektów na rzecz niskoemisyjnej gospodarki.
- Programy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) wspierające modernizację technologii w kierunku niskoemisyjnych.